Księgowa w Norwegii

W ostatnich latach zauważa się rosnącą liczbę Polaków, którzy decydują się na rozpoczęcie życia i podjęcie pracy poza granicami kraju, zwłaszcza w Norwegii, ze względu na liczne przywileje oferowane mieszkańcom tego państwa. W przypadku zawodów takich jak elektryk, stolarz, malarz, piekarz, murarz, hydraulik, fryzjerka, księgowa, Norwegia raczej stwarza dla Polaków możliwości zatrudnienia w mniejszych lokalnych firmach niż w większych korporacjach. Nie znaczy to jednak, że otworzenie swojej niezależnej działalności, w niektórych z tych zawodów, nie jest możliwe.W Norwegii wszyscy zagraniczni przedsiębiorcy, pochodzący zarówno z Polski, jak i z innych krajów należących do UE i OECD, podlegają pod jednakowe przepisy, a co za tym idzie, mają te same prawa i obowiązki, co przedsiębiorcy norwescy. Norwegię cechuje zarówno wolny rynek pracy, jak i spora ingerencja w politykę prospołeczną, dzięki czemu osoby z zagranicy, które zdecydują się na podjęcie pracy w kraju fiordów mogą liczyć na pomoc państwa np. w postaci różnego rodzaju ulg. Wielu fachowców z Polski, m.in. murarz, spawacz, stolarz, elektryk, handlowiec, pomoc domowa czy księgowa Norwegia przyjmuje z otwartymi rękami, gwarantując stałą posadę i wysokie zarobki bądź umożliwia otwarcie własnej firmy, stosując wobec nich liberalną politykę gospodarczą. Księgowość w Norwegiidotyczy wszystkich form prawnych działalności gospodarczej, począwszy od jednoosobowej firmy(ENK, EPF) przez wszelkiego rodzaju spółki (AS, ASA, ANS, DA) po oddziały, filie i spółdzielnie (NUF, FILIAL, SA),jednak księgowość poszczególnych przedsiębiorstw znacznie różni się od siebie zarówno przepisami, jak i poziomem trudności. Osobom prowadzącym własną firmę nie jest potrzebna profesjonalna księgowa Norwegia bowiem akceptuje prowadzenie spraw księgowych samodzielnie, warto jednak pamiętać, że nie przestrzegając odpowiednich ustaw, terminów, praw i obowiązków, można narazić się na wysokie kary finansowe. Norweska księgowość dotyczy każdego przedsiębiorcy prowadzącego własną firmę i obejmuje wiele zagadnień, takich jak:

1. Klasyfikacja obowiązków sprawozdawczych.
2. Plan kont księgowych.
3. Audyt w firmie.
4. Dokumentacja firmowa (wszystkie dokumenty firmowe należy przetłumaczyć na język norweski).
5. Podatki m.in. Arbeidsgiveravgift - norweski podatek pracodawcy, Forskuddstrekk - zaliczka na podatek dochodowy za pracowników czy Forskuddsskatt - podatek dochodowy.
6. Rejestracja w ewidencji płatników VAT (Merverdiavgiftsregisteret) i terminowe składanie deklaracji (dot. norweskich firm, których roczne obroty są większe niż 50 000 NOK).
7. Opłacanie składek ZUS (folketrygden).
8. Rejestracja w Foretaksregisteret,(dot. spółek AS, firm zajmujących się handlem lub zatrudniających powyżej 5 pracowników).
9. Składanie rocznych raportów - Aksjonærregisteroppgaven (dot. spółek AS i ASA, a nie dot. spółek, których akcje zarejestrowano w Verdipapirsentralen - VPS).
10. Regularne raportowanie do urzędów i składanie deklaracji przez portal altinn.no (aby korzystać z rządowego portalu należy wcześniej postarać się o kody MinID, D-nummer lub fødselsnummer).
11. Rejestracja w NAV Aa-registeret (dot. pracodawców zatrudniających minimum 1 pracownika).
12. Ubezpieczenia, zasiłki, składki.
13. Dokumentacja pracownicza.
14. Deklaracje podatkowe.
15. Konto firmowe (bedriftskonto - do założenia którego potrzebny jest paszport oraz potwierdzenie rejestracji własnej firmy w Norwegii).
16. Meldunek ipozwolenia.
17. Rozliczenia i korekty.
18. Terminowe składanie raportów, deklaracji i rocznych zeznań podatkowych do Skatteetaten.
19. Formalności związane z zakładaniem własnej działalności gospodarczej w Norwegii.

Natomiast norweska ustawa o biegłych rewidentach - Revisorloven, określa spółki, które muszą podlegać zewnętrznej kontroli bilansu i rocznych sprawozdań z działalności firmy.W Norwegii wszelkie norweskie spółki kapitałowe, których obroty przekroczą 5 mln NOK, mają obowiązek posiadania biegłego rewidenta i podlegają pod specjalne prawo Aksjeloven, które określa zasady prowadzenia rachunkowości, księgowości i regularnego raportowania działań przedsiębiorstwa. W Norwegii przedsiębiorcy nie mają obowiązku korzystania z usług dyplomowanych księgowych, wszelkimi sprawami firmowymi, takimi jak: raporty akcjonariuszy, opłacanie składek, raporty za pracowników A01, składanie deklaracji VAT (co 2 miesiące) i rocznych zeznań podatkowych przez portal altinn.no czy opłacanie podatku dochodowego (22%), można zająć się we własnym zakresie, ale wymaga to zapoznania się zarówno z norweskimi ustawami dotyczącymi księgowości danego typu przedsiębiorstwa, jak i z prawami i obowiązkami odnoszącymi się do norweskich pracodawców i pracowników. W Norwegii standardowy plan kont, wskazujący schemat zakwalifikowania danego zdarzenia gospodarczego, to NS4102, a zapis każdego konta księgowego składa się z 4 cyfr (salda poszczególnych kont należy uwzględnić w rocznym zeznaniu podatkowym). Należy pamiętać, by poprawnie dopasować do konta księgowego odpowiednie zdarzenie gospodarcze, dzięki czemu każde zdarzenie gospodarcze w firmie będzie można udokumentować przed norweskim urzędem. W przypadku samochodu firmowego trzeba rozdzielić wszelkie koszty związane z jego użytkowaniem (w programie księgowym, np. Drivtoff - 7000: paliwo, Vedlikehold - 7020: naprawy), tak aby wpisać go do ewidencji środków trwałych. Chcąc obniżyć podatki, należy przechowywać wszystkie faktury i paragonydotyczące amortyzacji i wydatków i dołączyć odpowiedni załącznika do rocznej deklaracji podatkowej. W Norwegii księgowość Enkeltpersonforetak (ENK)nie jest skomplikowana, dlatego też do jej prowadzenie nie jest potrzebna profesjonalna księgowa. Norwegia stosuje liberalną politykę wobec zagranicznych inwestycji, dzięki czemu Polacy coraz częściej decydują się na założenie i prowadzenie działalności jednoosobowej właśnie w tym kraju.

Księgowość ENK obejmuje takie zagadnienia, jak:

1. Księgowanie firmowych transakcji.
2. Prowadzenie rachunkowości zgodnie zasadami zawartymi w ustawach.
3. Annenegenkapital, czyli konto 2050, na którym wylicza się kapitał własny (Egenkapital należy ująć w rocznej deklaracji podatkowej, dodając formularz RF-1175 Næringsoppgave 1.).
4. Privatuttak (konto 2060), dzięki któremu można wykorzystywać środki firmy na własne potrzeby.
5. Forskuddsskatt (konto 2070) - na tym koncie zawarte są opłacane w 4 ratach zaliczki na podatek dochodowy (salda kont 2070 i 2060 muszą równać się zeru po zamknięciu roku księgowego).

Natomiast księgowość norweskich spółek jest dużo bardziej skomplikowana niż księgowość EPF, dlatego też wielu przedsiębiorców decyduje się, aby sprawami firmy zajęła się dyplomowana księgowa. Norwegia ma sprecyzowane wytyczne określające zarówno zasady rachunkowości stosowane w spółkach, jak i standardy raportowania, audytu i nadzoru biegłego rewidenta nad działalnością.

Księgowość spółek AS, ASA obejmuje takie zagadnienia, jak:

1. Regularna kontrola spółki przez biegłego rewidenta.
2. Zaliczki na podatek dochodowy (wyliczane przez urząd) opłacane w 2 równych ratach.
3. Plan kont - nie ma konta wydatków prywatnych (Privatuttak - 2060).
4. Wynagrodzenie udziałowców spółkipoprzez dywidendę lub na podstawie zatrudnienia - styrehonorar.
5. Terminowe składanie dokumentów:
   • do 31 stycznia Aksjonærregisteroppgaven,
   • do 31 maja Skattemelding for aksjeselskap,
   • do 31 lipca Årsregnskap.
6. Ewidencja wszelkich operacji na koncie firmowym.

Księgowość oddziału zagranicznej firmy w Norwegii (NUF) również jest dosyć skomplikowane, ponadto, poza znajomością zasad rachunkowości, trzeba również orientować się w normach odnoszących się do importu usług i towarów, dlatego też sprawami norweskiej filii często zajmuje się profesjonalna księgowa. Norwegia, w przypadku NUF-u, wymaga, aby biegły rewident dokonał audytu firmy w momencie, gdy jej obroty przekroczą 5 mln NOK.

Księgowość NUF-u obejmuje też takie zagadnienia, jak:

1. Plan kont - nie ma konta wydatków prywatnych (Privatuttak - 2060).
2. Dokumenty - do 31 maja należy złożyć Skattemelding, a do 31 lipca Årsregnskap.
3. Jeśli obroty firmy przekroczą 50 000 NOK, należy wybrać NUF z przedstawicielem VAT (NorskregistrertUtenlandskForetak - NUF medkontaktperson; NUF z osobą kontaktową).
4. NUF należy zarejestrować w Foretaksregisteret (www.brreg.no).
5. Zatrudnionych w norweskiej filii pracowników trzeba zarejestrować na policji i zgłosić w Centralnym Urzędzie Podatkowym ds. Zagranicznych (SFU - Sentralskattekontoret for Utenlandssaker).

Warto pamiętać, że wszelkie formalności związane z prowadzeniem własnegobiznesu w Norwegii, począwszy od rejestracji działalności przez sprawy księgowe firmy, takie jak składanie rocznych zeznań podatkowych, po kontakt z innymi norweskimi urzędami, można załatwić przez internetowy portal alinn.no. W Norwegii każdy przedsiębiorca ma obowiązek regularnie płacić podatki zarówno za siebie, jak i za swoich pracowników. Do najważniejszych z nich należą:

1. Arbeidsgiveravgift - podatek pracodawcy (stawka zależy od strefy).
2. Forskuddstrekk - zaliczka na podatek dochodowy za pracowników.
3. Forskuddsskatt - 22-procentowy podatek dochodowy (ENK w 4 ratach: 15 marca, 15 czerwca, 15 września, 15 grudnia; spółka SA w 2 ratach: 15 lutego i 15 kwietnia). Norweski przedsiębiorca ma obowiązek poinformować Skatteetaten(Urząd Podatkowy) o przewidywanym dochodzie swojej działalności, jest to tzw. złożenie podania o zaliczkę na podatek (søke om forskuddsskatt na formularzu RF-1209, gdy posiadasz D-nummer). Każdego roku trzeba złożyć zeznanie podatkowe (skattemelding), w którym podaje się uzyskany dochód, a Skatteetatenoblicza, czy należysię zwrot czy trzeba dokonać dopłaty (rozliczenie podatkowe - skatteoppgjør). W Norwegii każdy przedsiębiorcaposiadający numer personalny (fødselsnummer), może złożyć podanie o zaliczkę na podatek dochodowy drogą elektroniczną. Wysokość podatku zależy od dochodów firmy.
4. Merverdiavgift to norweski VAT, czyli podatek obrotowy nakładany na świadczenie usług i sprzedaż. W Norwegii należy wpisać firmę do rejestru VAT, jeżeli jej obrót w ciągu 12 miesięcy przekroczy 50 000 NOK.
5. Podatek od zatrudnienia, który norweski pracodawca powinien regularnie opłacać w następujących terminach:
   • za styczeń i luty - do 15 marca,
   • za marzec i kwiecień - do 15 maja,
   • za maj i czerwiec - do 15 lipca,
   • za lipiec i sierpień - do 15 września,
   • za wrzesień i październik - do 15 listopada,
   • za listopad i grudzień - do 15 stycznia.

Jako przedsiębiorca musisz pamiętać, że, niezależnie od tego jaką formę prawną działalności gospodarczej prowadzisz, masz obowiązek co roku składać do norweskiego urzędu deklarację podatkową. W Norwegii zarówno pracodawcy, jak i pracownicy mają swoje prawa i obowiązki, które powinni wypełniać, tak aby wszystko działało zgodnie z norweskimi przepisami i ustawami. Przedsiębiorca, chcąc zatrudnić pracownika w swojej firmie, powinien najpierw na druku Samordnetregistermelding del 1(BR-1010B) wpisać go do Aa-register et, a następnie wysłać dokument do Brønnøysundregistrene na adres: Brønnøysundregistrene, Postboks 905, 8910 Brønnøysund. Pracodawca powinien również otworzyć Skattetrekkskonto, czyli konto bankowe, na które będzie wpłacał zaliczki na podatek dochodowy za pracownika, oraz opłacać OTP, czyli ubezpieczenie emerytalne (Obligatorisktjenestepenjon - minimum 2% wynagrodzenia). Poza tym, pracodawca jest zobowiązany też do podpisania z pracownikiem umowy i zgłoszenia go do Rejestru Pracodawców i Pracobiorców (NAV - druk A-melding).

Norweski pracodawca ma obowiązek również:

1. Dopilnować wszystkich dokumentów, takich jak:
   • Timeliste - to druk zawierający godziny pracy, na podstawie którego pracodawca wypłaca wynagrodzenie pracownikowi.
   • Sammenstillingsoppgave - zawiera informacje na temat zarobków i zaliczek na podatek dochodowy, którą pracownik powinien dostać do 31 stycznia kolejnego roku.
   • Fastlønn - czyli stałe wynagrodzenie, które wypłaca norweski pracodawca pracownikowi zatrudnionemu w jego firmie.
   • A-melding - do każdego 5. dnia miesiąca firma powinna przekazywać do norweskiego urzędu informacje na temat wynagrodzenia i zatrudnienia pracowników.
   • Lønnslipp - zawiera zaliczkę na podatek dochodowy oraz sumę brutto i netto wynagrodzenia pracownika.
2. Opłacać zaliczki na podatek dochodowy pracownika (Forskuddstrekk) i podatek pracodawcy (Arbeidsgiveravgift).
3. Zapewnić swoim pracownikom odpowiednią odzież roboczą.
4. Wyrobić wymagane karty pracownicze (Renholdskort, Byggekort).
5. Zadbać o szkolenia dla pracowników (m.in. z zakresu HMS).

Warto pamiętać, że zarówno pracodawca, jak i pracownik są zobowiązani do terminowego składania rocznego zeznania Skattemelding do norweskiego urzędu skarbowego, na którym mogą uwzględnić wszelkie przysługujące im ulgi podatkowe. Decydując się na założenie i prowadzenie własnej działalności gospodarczej na terenieKrólestwa Norwegii,musisz się liczyć z obowiązkiem dopełnienia wielu formalności, gdyż w dużej mierze od rzetelnego prowadzenia księgowości i całej dokumentacji firmowej, jak również od wypełniania należnych obowiązków i przestrzegania terminów, zależy powodzenie norweskiego biznesu. Należy również wziąć pod uwagę wszelkie koszty związane z własną działalnością, które zależą przede wszystkim od:

• formy prawnej firmy (ENK, AS, ASA, ANS, DA, NUF, SA),
• rodzaju usług,
• obrotów,
• ilości zatrudnionych pracowników.

W przypadku faktury kosztowej korzystamy z konta: kosztów wg rodzaju, 2400 - rozrachunków z dostawcami z Norwegii (Leverandørgjeld, innland), 2710 - 25% podatku MVA od zakupu (Inngåendemerverdiavgifr, høysats); natomiast faktury przychodowe księguje się na kontach: 1500 - rozrachunku z odbiorcami (Kundefordringer), 3000 - przychodów ze sprzedaży opodatkowanej podatkiem MVA (Salgsinntektvarer, avgiftspliktig), 2700 - 25% podatku MVA ze sprzedaży - (Utgåendemerverdiavgift, høysats).

W Norwegii koszty firmowe dzielimy na koszty stałe (np. wynajem lokalu, zatrudnienie pracowników, amortyzacja, telefon) i zmienne (towary, urządzenia, reklama, podróże, licencje); taki sam podział dotyczy kosztówzwiązanych z zatrudnieniem pracownika: koszty stałe stanowią 26,3%od wynagrodzenia brutto (opłata za zatrudnienie pracownika - 14,1%, feriepenger - 10,2% dla pracowników do 60. roku życia i 12,5% dla pracowników od 61. roku życia, ubezpieczenie emerytalne - 2%), a zmienne 5% od wynagrodzenia brutto (odzież robocza, szkolenie HMS, zasiłek chorobowy).

Poza powyższymi, dochodzą jeszcze takie koszty, jak:

1. Trygdeavgift - składka na norweski ZUS (11,4% dochodu).
2. Samochód firmowy - koszt samochodu można ująć, wpisując go do ewidencji środków trwałych bądź na druku Kjørebok (przez ElektroniskKjørebok naliczana zostaje liczba kilometrów i pomnożona przez ustaloną stawkę; od rodzaju samochodu firmowego jest uzależniona wysokość rocznej opłaty - Årsavgift).
3. Forskuddsskatt (22%) - zaliczki na podatek dochodowy.
4. Arbeidsgiveravgift - podatek z tytułu zatrudnienia pracownika.
5. Forskuddsstrekk - zaliczki na podatek dochodowy dla pracownika.
6. RVO - ok. 250 NOK, dot. norweskich firm budowlanych.
7. Wynagrodzenie dla pracowników (na podstawie timeliste lub fastlønn).
8. Koszty odzieży roboczej i kursów, np., internetowy kurs HMS.
9. MVA (25%, 15%, 12%) - jeśli roczne obroty firmy przekroczyły 50 000 NOK.
10. Koszty kart pracowniczych:
    • Byggekort - w przypadku firm budowlanych (za 1 kartę 105,25 NOK),
    • Renholdskort - w przypadku firm sprzątających (za 1 kartę 147,02 NOK).

W Norwegii dokumentacja dzieli się na pierwotną, np. deklaracje VAT, roczne zeznania, bilanse, dokumenty przychodowe i kadrowe, którą należy przechowywać przez 5 lat od zamknięcia roku księgowego, i na dokumentację wtórną, np. korespondencja księgowa i umowy, którą należy przechowywać przez 3,5 roku od zamknięcia roku księgowego. W Norwegii każdy przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić szczegółową dokumentację firmową i przestrzegać terminów składania zeznań, raportów i deklaracji, tak aby norweski urząd nie miał podstaw do nałożenia kary finansowej. Grzywna za niedotrzymanie któregoś z terminów z reguły jest naliczana za każdy dzień zwłoki, a jej wysokość zależy od rodzaju niezłożonej w wyznaczonym czasie deklaracji (np. 2.098,00 NOK za raport akcjonariuszy; 524,50 NOK za deklarację VAT; 524,50 NOK za zeznanie Skattemelding; 104,90 NOK za raport pracowników A01; maksymalna suma nałożonej przez urząd kary to 52 450 NOK).

Dokumenty i terminy dotyczące norweskiej działalności:

1. 31 stycznia - do tego dnia trzeba złożyć raport roczny - Aksjonærregisteroppgaven (dot. norweskich spółek).
2. 31 maja - do tego dnia należy złożyć zeznanie podatkowe - Skattemelding (w przypadku półek Skattemelding for aksjeselskap plus załącznik RF-1167 Næringsoppgave 2).
3. 31 lipca - do tego dnia powinno się złożyć sprawozdanie roczne - Årsregnskap (RR-0002).
4. W Norwegii należy wpisać firmę do rejestru płatników VAT (MVA), jeśli w ciągu kolejnych 12 miesięcy jej obroty przekroczą 50 000 NOK.
5. W przypadku ENK (Enkeltpersonforetak) należy opłacić podatek w 4 ratach w postaci zaliczek (15 marca, 15 czerwca, 15 września, 15 grudnia).
6. Natomiast w przypadku spółki AS podatek dochodowy płacimy w 2 ratach (15 lutego, 15 kwietnia).
7. Do 31 maja należy dopłacić brakującą sumę podatku dochodowego, jeśli dochód firmy przekroczył kwotę zawartą w deklaracji.

W Norwegii wszelkie dokumenty, takie jak: deklaracja VAT, roczne zeznanie podatkowe, raporty z działalności firmy itp., itd., możemy złożyć drogą elektroniczną przez rządowy portal altinn.no., a całą dokumentację firmową należy przechowywać, po zamknięciu danego roku rozliczeniowego, od 3,5 do 5 lat - w zależności od rodzaju dokumentów (wybrane dokumenty, np. dokumentacja księgowa, kredytowa, deklaracje celne, należy przechowywać nawet do 15 lat). 1. Czy w Norwegii do prowadzenia księgowości własnej firmy muszę zatrudnić profesjonalne biuro księgowe?
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą własną firmę w Norwegii, nie mają obowiązku korzystać z usług dyplomowanych księgowych, jednak warto pamiętać, że księgowość np. spółek jest skomplikowana, wymaga fachowej wiedzy i znajomości ustaw o rachunkowości.

2. Czy norweską księgowość należy prowadzić w specjalnym programie księgowym?
W Norwegii nie ma obowiązku prowadzenia księgowości w specjalnym programie księgowym, jeśli w firmie dokonuje się poniżej 600 transakcji księgowych (w takim wypadku wystarczy Excel).

3. Czy Polakom specjalizującym się w takich zawodach, jak: murarz, elektryk, piekarz, fryzjerka, pomoc domowa, księgowa Norwegia może zaoferować dobrze płatne stanowiska pracy?
Tak, Norwegia poszukuje wielu fachowców i specjalistów z różnych dziedzin, a średnie zarobki są czterokrotnie wyższe niż w Polsce. Osoby specjalizujące się w powyższych zawodach mogą starać się o posadę zarówno w mniejszych, jak i większych firmach lub założyć własną działalność gospodarczą.

4. Czy zatrudniając 4 pracowników, muszę zarejestrować firmę Foretaksregisteret?
W Norwegii firmę należy zarejestrować w Foretaksregisteret(Rejestrze Przedsiębiorstw), jeśli:

• zatrudnia powyżej 5 pracowników,
• zajmuje się handlem,
• jest spółką AS.

5. Kiedy należy zarejestrować firmę w Merverdiavgiftsregisteret?
W Norwegii firmę należy zarejestrować jako płatnika VAT (Merverdiavgiftsregisteret) jeśli jej roczne obroty przekroczą 50 000 NOK.

6. Czym jest overskudd?
Overskuddto zysk firmy, który przedsiębiorca powinien zadeklarować przez internetowy portal altinn.no. Na podstawie zysku firmy z poprzednich lat norweski urząd sam wylicza zaliczki, które są wypłacane w styczniu (za ubiegły rok).

7. Jak długo mam obowiązek przechowywać dokumenty swojej norweskiej działalności od daty zamknięcia roku księgowego?
W Norwegii należy przechowywać dokumenty przez okres 3,5 lub 5 lat od daty zamknięcia roku księgowego (takie dokumenty, jak dokumentacja kredytowa, księgowa i deklaracje celne - 5-15 lat).

8. Ile wynosi w Norwegii podatek MVA od importu?
W Norwegii podatek MVA od importu wynosi 15% i 25%. Nie dotyczy:

• statków,
• części od statków,
• wiatraków elektrycznych,
• samochodów elektrycznych.

9. Na jakim koncie muszę księgować towary importowane, a na jakim eksportowane?
W Norwegii importowane towary należy księgować na koncie 4001 - zakup towarów z zagranicy. Zakupu nie trzeba zgłaszać jako import, jeśli jego łączna kwota z transportem i ubezpieczeniem wynosi mniej niż 350 NOK. Sprzedaż towarów eksportowanych księgujemy na koncie 3100. Eksportować towar możesz tylko, jeśli zostały one zgłoszone na deklaracji podatkowej, jeśli masz fakturę, certyfikat wywozu towaru (attest for utførsel), specjalne zezwolenia i licencje (na alkohole, żywność/suplementy diety - www.mattilsynet.no, sadzonki - www.mattilsynet.no, broń - www.politi.no. Leki - www.legemiddelverket.no),

10. Kto ma prawo do zasiłku socjalnego w Norwegii?
W Norwegii do zasiłku socjalnego (Sosialhjelp) przyznawanego przez NAV mają osoby, które legalnie przebywają w Norwegii i znajdują się w trudnej sytuacji życiowej (wysokość zasiłku wyliczana się w oparciu o „podstawowe warunki niezbędne do życia”).

11. Czym jest ulga abolicyjna?
Do stycznia 2021 roku ulga abolicyjna pozwalała przedsiębiorcom zzagranicy uniknąć podwójnego opodatkowani, czyli podatnicy płacili podatki tylko w kraju, w którym zarabiali, jednak od tej daty osoby, które zarabiają na terenie Norwegii, mają obowiązek zapłacić podwójny podatek. Jeśli dochód za rok 2021 jest zwolniony z norweskiego opodatkowania, to podatek należy zapłacić w Polscew przypadku, gdy suma przekroczy 8 tys. zł, czyli kwotę wolną od podatku (17% do kwoty 85 528 zł, a 32% powyżej kwoty 85 528 zł;gdy podatek zapłacony za granicą będzie niższy, należy zapłacić różnicę.

12. Jakie obowiązki ma księgowa Norwegia?
Do obowiązków profesjonalnej księgowej w Norwegii należy m.in.:

• prowadzenie ksiąg rachunkowych,
• opracowanie planu kont księgowych,
• doradztwo podatkowe,
• sporządzanie sprawozdań finansowych,
• przygotowywanie i składanie deklaracji podatkowych,
• ewidencja środków trwałych,
• ewidencja operacji gospodarczych,
• klasyfikacja obowiązków sprawozdawczych.
• prowadzenie dokumentacji firmowej,
• terminowe składanie zeznań podatkowych do 31 maja,
• pomoc w wyrobieniu D-nummer i fødselsnummer,
• prowadzenie rachunkowości i księgowości zgodnie z wytycznymi dla poszczególnych form prawnych działalności gospodarczej,
• rozliczanie składek na ubezpieczenie społeczne,
• rejestracja na internetowym portalu Altinn, wyrobienie kodów MinID,
• rejestrowanie transakcji firmy w programie księgowym,
• pomoc w załatwianiu spraw urzędowych,
• wypełnianie skattemelding,
• pomoc przy zakładaniu własnej firmy,
• sprawdzanie bilansów i raportowanie zdarzeń,
• prowadzenie księgowości zgodnie z norweskimi ustawami: Regnskapsloven i Bokføringsloven.,
• wystawianie faktur,
• ewidencja podatku od towarów i usług itp., itd.

13. Co to jest dapgengerforferiepengeripermittering?
Feriepenger for dagpenger to norweski dodatek urlopowy z zasiłkiem dla bezrobotnychprzysługujący osobom, które w 2020 roku pobierały dagpenger (osoby, które nie pobierały dagpender mogą skorzystać z ferie meddagpenger, czyli zasiłku dla bezrobotnych). Dodatek urlopowy stanowiący 10,2% brutto zasiłku dla bezrobotnych z 2020 roku został wypłacony w czerwcu 2021 roku. Permittering natomiast to tak zwane postojowe, na które norweski pracodawca może wysłać pracownika, gdy chwilowo nie ma dla niego zleceń. W takim wypadku NAV ma obowiązek wypłacać pracownikowi 62,4% otrzymywanego wynagrodzenia.

14. Z jakich ulg podatkowych mogę skorzystać, mieszkając i pracując w Norwegii?
Mieszkając i pracując w Norwegii, masz prawo skorzystać z wielu ulg podatkowych, które możesz zawrzeć w rocznym zeznaniu podatkowym (skattemelding - które należy złożyć przez portal altinn.no do Urzędu Podatkowego - Skatteetaten). Do najważniejszych norweskich ulg należą:

• ulga z tytułu wpłat na fundusz emerytalny,
• ulga rodzicielska,
• ulga dla samotnych rodziców, którzy pobierają rozszerzony zasiłek rodzinny,
• ulga standardowa 10% (Standardfradrag) - ulga ta przysługiwała osobom, które pracowały w Norwegii krócej nić 2 lata, i pozwalała na zmniejszenie opodatkowanej kwoty o 10% uzyskanego rocznego dochodu brutto (nie więcej niż 40 000 NOK),
• karta podatkowa 25% (kildeskatt) - forma opodatkowania zawierająca podatek dochodowy i składkę na ubezpieczenie społeczne, przeznaczona dla pracowników tymczasowych zarabiających w Norwegii (zatrudnionych maksymalnie na 183 dni w danym roku),
• ulga dla marynarzy i rybaków - særskiltfradrag, dzięki której można odpisać 30% dochodu od podstawy opodatkowania i z której mogą skorzystać również osoby pracujące zawodowo na statkach. Rybacy zarejestrowani w Fiskermannstallet (rejestrze dla rybaków) mogą odpisać od podstawy opodatkowania do 80000 NOK, a rybacy 150 000 NOK.
• status pendler - osoby dojeżdżające z Polski do pracy na terenie Królestwa Norwegii mogą odliczyć od podatku do 200 000 NOK rocznie.
• samotny pendler - osoby powyżej 22. roku życia, które podróżują do Polski, do mieszkania lub rodziców, mogą liczyć na zwrot kosztów podróży oraz pobytu w Norwegii.

15. Kiedy mam obowiązek, jako właściciel norweskiej firmy, przeprowadzić szkolenie HMS (BHP)?
W Norwegii tylko firmy jednoosobowe są zwolnione z obowiązku przeprowadzenia szkolenia HMS (BHP). Natomiast obowiązek przeprowadzenia takiego szkolenia ma każdy właściciel firmy, który:

• jest dagligleder, czyli kierownikiem odpowiedzialnym za zdrowie i bezpieczeństwo pracowników norweskiej firmy,
• zleca prace podwykonawcom,
• zatrudnia choćby 1 pracownika.